 |
| źródło |
W latach 20. Lew Kuleszow
przeprowadził kilka eksperymentów montażowych. W jednym z nich zestawił
ze sobą ujęcie radzieckiego aktora o neutralnym wyrazie twarzy z trzema
obrazami – talerzem zupy, trumną oraz bawiącą się dziewczynką. Za każdym razem
odbiorcy dopatrywali się w twarzy aktora innych, sprzecznych ze sobą emocji –
głodu, smutku czy radości.
przeprowadził kilka eksperymentów montażowych. W jednym z nich zestawił
ze sobą ujęcie radzieckiego aktora o neutralnym wyrazie twarzy z trzema
obrazami – talerzem zupy, trumną oraz bawiącą się dziewczynką. Za każdym razem
odbiorcy dopatrywali się w twarzy aktora innych, sprzecznych ze sobą emocji –
głodu, smutku czy radości.
Ten prosty, ale jakże ważny
eksperyment ukazuje ogromną rolę montażu w filmowym sposobie myślenia, kiedy
to sens obrazu budowany jest na styku kadrów, a nie wynika z jednego z nich.
eksperyment ukazuje ogromną rolę montażu w filmowym sposobie myślenia, kiedy
to sens obrazu budowany jest na styku kadrów, a nie wynika z jednego z nich.
Technika montażu filmowego to sztandarowa pozycja z tej dziedziny filmowej i – jako jedna
z nielicznych – dostępna w języku polskim.
z nielicznych – dostępna w języku polskim.
Tytuł: Technika montażu filmowego
Autorzy: Karel Reisz, Gavin Millar
Wydawnictwo: Filmowe Wydawnictwo Wojciech Marzec
Autorzy: Karel Reisz, Gavin Millar
Wydawnictwo: Filmowe Wydawnictwo Wojciech Marzec
Na okładce książki widnieją dwa
nazwiska – Karela Reisza i Gavina Millara. Pierwotnie Technikę montażu filmowego napisał Reisz (została po raz pierwszy
opublikowana w 1953 r.). Wywarła ogromny wpływ na filmowców całego świata,
wznawiano jej publikację kilkanaście razy! Czasy się zmieniają, a wraz z nim
sztuka filmowa, dlatego – po prawie piętnastu latach – zdecydowano się na stworzenie
drugiego, rozszerzonego o dodatkowe rozdziały wydania. Nową sekcję opracował
Gavin Millar we współpracy z Reiszem.
nazwiska – Karela Reisza i Gavina Millara. Pierwotnie Technikę montażu filmowego napisał Reisz (została po raz pierwszy
opublikowana w 1953 r.). Wywarła ogromny wpływ na filmowców całego świata,
wznawiano jej publikację kilkanaście razy! Czasy się zmieniają, a wraz z nim
sztuka filmowa, dlatego – po prawie piętnastu latach – zdecydowano się na stworzenie
drugiego, rozszerzonego o dodatkowe rozdziały wydania. Nową sekcję opracował
Gavin Millar we współpracy z Reiszem.
Technika montażu filmowego w liczbach to: 2 części, 4 sekcje i 19
rozdziałów. Książka stanowi kompleksową podróż po historii montażu obejmującą ponad
60 lat historii filmu. Przedstawiany czas to złota era dla tej dziedziny, w
której montaż oraz świadomość jego używania rozwijały się w niewiarygodnie szybkim
tempie. Znacznie szybciej od współczesnych, mniej dynamicznych czasów.
rozdziałów. Książka stanowi kompleksową podróż po historii montażu obejmującą ponad
60 lat historii filmu. Przedstawiany czas to złota era dla tej dziedziny, w
której montaż oraz świadomość jego używania rozwijały się w niewiarygodnie szybkim
tempie. Znacznie szybciej od współczesnych, mniej dynamicznych czasów.
 |
| Siergiej Eisenstein przy stole montażowym |
Pierwsza sekcja obejmuje historię
montażu – od najwcześniejszych ruchomych obrazów braci Lumière po filmy
Michelangelo Antonionego. To naturalny proces opowiadania, w którym poznajemy
kino od jego zarania, nowatorskich pomysłów pierwszych twórców. Autor umieszcza
scenopisy (w wersji na plan i postprodukcyjne), sprawnie je opisuje, ciekawie
analizując kluczowe sekwencje. Zaopatruje swoją pracę w liczne cytaty samych filmowców,
wyjaśniających swój zamysł twórczy. W pozycji nie brakuje oczywiście kadrów,
które pokazują istotę tego, co słowo nigdy nie do końca nie zawrze.
W sekcji drugiej autor analizuje
technikę montażu w różnego rodzaju sekwencjach, np. komediowych i
dokumentalnych. Bardzo dogłębnie przedstawiono różnice pomiędzy sposobem
montażu scen o różnego rodzaju dramaturgii. W końcu komedie wymagają
zastosowania innej płynności niż choćby filmy akcji. Wiele uwag, np. o
przejrzystości wydarzeń w sekwencjach akcji, współcześni twórcy powinni wziąć
sobie do serca.
technikę montażu w różnego rodzaju sekwencjach, np. komediowych i
dokumentalnych. Bardzo dogłębnie przedstawiono różnice pomiędzy sposobem
montażu scen o różnego rodzaju dramaturgii. W końcu komedie wymagają
zastosowania innej płynności niż choćby filmy akcji. Wiele uwag, np. o
przejrzystości wydarzeń w sekwencjach akcji, współcześni twórcy powinni wziąć
sobie do serca.
Gavin Miller omawia także różne
techniki montażowe nie ze względu na gatunki, ale biorąc pod uwagę wybitnych
twórców. Kino autorskie lat 60. dało nam wiele reżyserskich indywidualności,
wyróżniających się odrębnym wykorzystywaniem środków filmowych, składającym się
na niepowtarzalny styl. Dzięki temu zestawieniu, wyraźnie widać różnice
pomiędzy reżyserskimi punktami widzenia; łatwiej zrozumieć decyzje każdego z
twórców.
techniki montażowe nie ze względu na gatunki, ale biorąc pod uwagę wybitnych
twórców. Kino autorskie lat 60. dało nam wiele reżyserskich indywidualności,
wyróżniających się odrębnym wykorzystywaniem środków filmowych, składającym się
na niepowtarzalny styl. Dzięki temu zestawieniu, wyraźnie widać różnice
pomiędzy reżyserskimi punktami widzenia; łatwiej zrozumieć decyzje każdego z
twórców.
Technika montażu filmowego, ze względu na czasy, w jakich powstała, nie zawiera
informacji dotyczących cyfrowej obróbki obrazu filmowego. Wiele omawianych
filmów pochodzi z epoki nożyczek i taśmy klejącej, a więc fizycznego kontaktu,
mającego w sobie coś z magii tworzenia. Niemniej publikacja ta stanowi podstawę
dla wszystkich montażystów, reżyserów oraz filmoznawców pragnących zgłębić
tajniki montażu filmowego. Wyczerpująco i w sposób przejrzysty analizuje
historię montażu, od najwcześniejszych niemych produkcji aż do lat 60. Wydaje
się, że to czasy odległe, ale każdy dobry twórca, nawet o bardzo odrębnym
stylu, korzysta z doświadczeń autorów wcześniejszych. Choć innymi środkami,
istota montażu, czyli odtworzenia konkretnej wizji z różnorodnych elementów
układanki, pozostaje niezmienna.
