Wydaje nam się, że im potoczniej, tym lepiej. Ze wszystkimi możemy się dogadać, każdy rozumie, no bo w końcu posługujemy się prostym językiem, a nie jakimiś skomplikowanymi konstrukcjami, z którymi nigdy nic nie wiadomo. Niby tak, ale czy aby na pewno właśnie tak to wygląda?
Pan Tadeusz, Dziady, Wesele, Chłopi, Lalka… Sami przyznajcie, że pierwsze spojrzenie na te lektury wzbudziło w was chęć wyrzucenia ich przez okno. Dlaczego? Przecież każda z nich należy do kanonu polskiej literatury, a ich czytanie to – podobno – czysta przyjemność… W dodatku ten „klimat”… Niesamowite! A jednak wszyscy kiedyś narzekaliśmy (i nadal narzekamy) na to, że musimy je czytać. No właśnie: musimy. Mówimy, że gdyby nas nie zmuszano do ich przeczytania, z pewnością byśmy po nie sięgnęli. Czy na pewno? Obawiam się, że jednak nie.
Książek o polszczyźnie nigdy za wiele. Jako Polacy wciąż mamy z nią problem i nie zapowiada się, żeby cokolwiek miało się zmienić. Mimo to warto walczyć o język, którym posługujemy się na co dzień – żeby był poprawny, żeby był zrozumiały. I żeby był ładny.
Słowa są bardzo ważne – to nimi posługujemy się w codziennej komunikacji. Nadal jednak stanowią dla nas swego rodzaju zagadkę. Są magiczne! Wiedział o tym Walery Pisarek, a i my powinniśmy co nieco wiedzieć, skoro uważamy się za ludzi znających jeden z najtrudniejszych języków świata. Zastanówmy się na początek, po co one w ogóle są…
Za poezję, która z ironiczną precyzją odsłania prawa biologii i działania historii we fragmentach ludzkiej rzeczywistości – te słowa padły w uzasadnieniu werdyktu podczas wręczania Wisławie Szymborskiej literackiej Nagrody Nobla – dokładnie 3 października 1996 roku o godzinie 13.00. Poezja Wisławy Szymborskiej jest jedną z najpiękniejszych, a zarazem najbogatszych w różnorodne konteksty i środki przekazu we współczesnej literaturze polskiej. A jak to było z nią samą…?
